Bonte eekhoorns modegril? Freddy Vermeersch

BONTE EEKHOORNS EEN MODE GRIL OF INTERESSANTE MUTATIE.

Het is nu het elfde jaar dat ik fokzuivere en bonte lissen fok. Bij de opbouw van mijn stam heb ik vooral gelet voor het fokken met onverwante dieren. Bij de selectie heb ik oog gehad voor vruchtbaarheid, karakter en kleur. Ik had al jaren ervaring met mutatie vormen bij vogels, duiven, honden en ook met mutatie boeroendoeks. Ik wist dus dat je bepaalde regels moest volgen, om mooie en sterke mutatie nafok te fokken.

Het kleine aantal fokkers van deze bonte heeft deze regels niet altijd toegepast. Zo heb ik al van het begin periode mooie aangekochte bonte moeten verwijderen uit mijn stam, problemen met de opbouw van deze dieren. Ze waren gefokt uit recessief bont x recessief bont, enkel de splitten die uit een dergelijke combinatie kwamen waren bruikbaar. Het is uit deze splitten dat ik mijn mooiste en sterkste harlekijnen heb gefokt.

Ik ben niet van plan om eekhoorns te fokken die ik met het flesje moet grootbrengen, ik heb op de Duitse site van eekhoorns iets te veel baby’s met flesjes gezien. In Duitsland heeft men allerlei mutatie vormen uit verschillende rassen door elkaar gefokt. Ze worden Duitse mutatie eekhoorn genoemd. Wij hebben mutatie vormen gekruist met de Chinese import en ook met eekhoorns die we al in onze volières hadden. Wij noemen deze eekhoorns bonte lissen. De eerste mutatie die ik heb gekocht een zwarte dominant bonte witstaart van Kortekaas uit Nederland was vermoedelijk van Duitse oorsprong. Niet iedereen speelt met open kaarten, ik vraag me dan soms af wat hebben ze toch te verbergen. Kortekaas was een goed fokker maar een moeilijk man in de omgang, zo hoorde ik het toch vaak zeggen door Nederlanders. Kortekaas fokte deze witstaarten met fokzuivere wat de juiste methode was, als fokker zag ik Kortekaas als een van de betere. Persoonlijk heb ik deze man niet als een moeilijk man ervaren, je kon wel zeggen dat het een buitenbeentje was. Zijn fokmethode was ook deze die ikzelf gebruikte, zo krijg je geen albino jongen maar fokzuivere, witstaarten en vlaggenstaarten. Er komen ook jongen uit met maar enkele witte haartjes soms enkel zichtbaar aan hun rode ogen deze noem ik split voor dominant bont. Eigenlijk zijn dit al bonte en niet echt splitten. De vererving gebeurd in enkele of dubbele factor en in %. Bij de Dominante bonte moet de bonte maar een factor meekrijgen om het te tonen. Bij een recessieve bonte heeft de bonte de factor van beide ouders nodig om te tonen. Ook hier vererft het patroon in het % die hij of zij heeft meegekregen van de voorouders. Je kunt dominant bont kruisen met recessief bont, maar daar komen recessief splitten en enkele dominant bonte met een klein % dominant bont uit. De mooiste bont patronen vind je bij de recessief bonte de dominant bonte zijn vaak minder mooi getekend. De bonte factor is het nu de dominante of de recessieve vorm is altijd vergezeld met enkele neven factoren, deze neven factoren zorgen ervoor dat ze minder goed vitamine en calcium kunnen opnemen. Ook het gehoor en zicht zijn minder, waardoor ze tammer lijken. Een goede bonte moet in zijn genen ook nog een % wildfactor bezitten om niet in moeilijkheden te raken. Dit is ook de reden waarom ik zo lang gewacht heb om door te gaan in het fokken van bonte. Ik had toch wat schrik om mijn stam te verzwakken. Een voordeel is wel dat ze minder stress gevoelig zijn dan de wildvormen. Stress is bij eekhoorns vooral bij importen een niet onbelangrijke factor, is vaak de oorzaak van ziekte, sterfte en ook van het niet fokken. Ook wildkleur nafok kan nog last hebben van stress maar dan in mindere mate. Tamme eekhoorns die een goed contact hebben met hun baasje, zijn ook de eekhoorns waar je plezier aan beleefd. Mijn oude zwarte lijn was vrij hevig van temperament en ook gevoelig voor stress, ik heb er toen de blauwe lijn ingebracht wat de stress deed verminderen. Nu ik er dominant en recessief bonte heb ingebracht is het probleem stress zo goed als opgelost. Voor ik een nieuwe combinatie maak, overweeg ik toch nog altijd als de genetische samenstelling goed past. Hoe meer inzicht je hebt op de afstamming, hoe beter je kan voorspellen wat je als nafok kan verwachten. Vererving is pure wiskunde, geen toeval, hoe meer erfelijke factoren je in je stam brengt hoe groter de mogelijkheden zijn. Je hebt dominante kleuren, patronen en ook gebreken kunnen dominant verevend zijn. Je hebt ook een reeks van recessieve verervingen die plots soms onverwachts kunnen boven komen door het samen komen van een gelijk aardige factor. Als je alle erfelijke factoren kent die in een bepaalde combinatie aanwezig zijn, is het niet zo moeilijk om het resultaat van de formule te kennen. De dominante vererving gebeurd volgens een zekere volgorde. Een klein en gemakkelijk voorbeeld een dominant bonte x fokzuiver heeft 50% bont en 50% fokzuivere jongen bij een 100 % geslaagde fok. 50 % bonte die hier uit voor komen zijn in tekening iets meer of minder bont dan de gebruikte bonte. Ook hier zijn de voorouders mede verantwoordelijk en dus niet onbelangrijk. Bij onze eekhoorns zijn de ingebrachte factoren nog vrij beperkt, bij vogels en duiven zijn er soms zoveel dat je de bomen door het bos niet meer ziet. Wij kijken altijd naar het uiterlijk maar er zijn twee rijen genen de zichtbare en de erfelijke rij die even belangrijk is. Ook bij het zichtbare kunnen er zaken verscholen liggen onder wat je ziet. Dit is de reden waarom de ene zwarte mooier zwart is dan de andere. Wildkleur is meestal een opbouw van verschillende kleuren, door natuurlijke of menselijke selectie kan je een bepaalde kleur laten primeren. Een dominante kleur kan je snel en gemakkelijk fokken, om een recessieve kleur naar boven te halen heb je wel meer inzicht in de erfelijkheid nodig. Soms liggen deze factoren generaties lang verscholen om dan plots wanneer ze hun gelijke tegenkomen naar boven te komen. Een vriend fokte jaren lang zwarte vliegtipplers, plots na jaren zuivere zwarte werden er uit een bepaalde lijn recessief rode geboren. Door de gegevens die door de Engelse fokker werden bijgehouden bleken er generaties geleden een recessief rode duivin gebruikt te zijn geweest voor de opbouw van deze stam. De rode lijn zoals mijn vriend ze noemde bleek later minder te zijn in prestatie dan de zwarte. Om deze reden is hij met deze lijn ook gestopt. Bij onze eekhoorns moeten wij ook niet enkel naar het uiterlijk maar ook naar andere belangrijke factoren kijken. Belangrijke zaken bij eekhoorns zijn, vruchtbaarheid, niet ziekte gevoelig, karakter, zorgzaamheid zowel van de man als van de vrouw, mooi type, mooie vacht, weinig stress gevoelig en als laatste kleur en tekening. Als je kleur en tekening laat voorgaan op de rest zal je als fokker vlug uitgeteld zijn. Na veertig jaar ervaring in de kleinveesport weet ik dat je echte fokkers hebt, verzamelaars en ook mensen die af en toe een toevallig nestje fokken. Voor veel van die mensen is het hebben belangrijker dan het fokken. Bij het fokken van rasdieren heb ik vooral gezien dat het fokken enkel op uiterlijk problemen bracht. Het fokken op prestatie ging beter veel beter, waren er niet enkele die daarvoor middelen gebruikten die het dier in gevaar brachten. Ook de competitie geest van de mens kent weinig grenzen. De lijst van bedreigde diersoorten dikt aan niet alleen wilde dieren zijn in hun bestaan bedreigd maar ook onze gedomesticeerde dieren. De oorzaak daarvan is altijd de mens. Ik vind dan ook dat je als mens op een verantwoorde manier met dieren en natuur moet omgaan. Is de mutatie eekhoorn nu een gril of interessante mutatie, het is zeker een beetje een mode gril. Mutaties ontstaan ook in de natuur daarom zijn ze ook niet onnatuurlijk, maar de selectie in de natuur is zeer streng. Het kan enkel interessant zijn als je het op een verantwoorde manier doet, zonder dat je de soort in gevaar brengt. Wij mensen zijn door de globalisering op een lijn getrokken zowel in ons denken als ons doen. Toch is het enkel door de diversiteit van denken en handelen dat we kunnen overleven. Dit is voor de mens zo en ook voor onze dieren. De natuur zorgt voor deze diversiteit wij echter willen alles naar onze hand zetten. De oorzaak zit hem vooral in het feit dat wij niet zelf nadenken maar dat men nadenkt voor ons. Wetten, regeltjes, reclame, media, politiek enz. Je zou gaan denken dat we onze grijze massa enkel hebben om de voor ons al uitgestippelde lijnen te volgen. Zonder regels zouden we zeker niet verder kunnen, maar zelf eens nadenken over de problemen en daar een oplossing voor zoeken is naar mijn gevoel toch beter. Ik ben vooral geen meeloper, ik vind nadenken over wat je doet belangrijk. Ik heb een open mening en visie en ik ben ook vatbaar voor kritiek, ik heb ook respect voor andere meningen. Kritiek zet aan tot nadenken en dit kan zeker geen kwaad. Het is net die diversiteit die belangrijk is. Ik heb ook alle begrip voor de mensen die tegen mutaties zijn, maar als ze mij dan ook aanvallen terwijl ze deze ook zelf fokken vind ik dit toch erover. Laat deze mensen eerst even in de spiegel kijken en zich afvragen zijn wij zelf ook geen mutatie. Iemand die zich al in de genetica verdiept heeft zal het antwoord wel weten. Ik heb al vaak moeten vaststellen dat er nog veel fokkers zijn die het verschil tussen beide bontvormen niet kennen, laat staan weten wanneer ze met een split te maken hebben. Je hebt fake splitten bij de dominant bonte, je hebt recessief splitten gevlamde wildkleurige, je hebt recessief splitten met donkere blauwe ogen en je hebt ook kans splitten. Ook bij de witte heb je soorten de albino’s wit met rode ogen, de recessief witte met blauwe ogen en rode iris en als laatste de recessief witte met donkere blauwe ogen. De witte met donkere ogen heeft ook nog een restje kleur te zien aan de flossen tijdens de winter. Zo kan je zien welke kleur er onder zijn jasje zit. De albino mist het gen die er moet voor zorgen dat er pigment wordt aangemaakt, zijn ogen hebben de kleur van zijn bloed omdat elk pigment ontbreekt. Bij de andere is dit hetzelfde maar in een iets mindere mate niet voor 100% dus. Het is ook een ander gen die daar voor verantwoordelijk is. Als ik een eekhoorn zie let ik vooral op de ogen die verraden soms al een deel van zijn erfelijke bagage. Verder zijn zomer en winter kleur belangrijk. Voor ik een nieuwe eekhoorn opneem in mijn stam moet ik vooral weten wie heeft hem gefokt, uit welke ouders, vanwaar kwamen die ouders enz. Ik moet zeker zijn dat ik vers bloed heb en hoe hun genetische samenstelling is. De kans dat ik nafok van mijn eigen stam koop is groot, af en toe moet ik toch zeker vers bloed inbrengen. In de toekomst zal dit niet zo gemakkelijk meer zijn. Ik zie weinig of geen fokkers met een correcte boekhouding. Vroeger waren we gerust, deze dieren werden massaal ingevoerd. Ik weet niet als er nog import zal binnen komen, de vraag daarna is zal men er ook in slagen om eruit te fokken. Persoonlijk zou ik me geen import dieren aanschaffen om verschillende redenen. Ze kunnen drager zijn van ziektes waar onze volière eekhoorn geen verweer tegen heeft. De kans dat ze je nafok geven is ook vrij klein, ooit heb ik de kans gehad om een eerste nafok om te ruilen. Zo ontstond mijn blauwe lijn, deze blauwe lijn heeft niet enkel voor vers bloed gezorgd maar heeft de factor stress, vruchtbaarheid en karakter verbetert. De pik zwarte kleur van de zwarte lijn heeft wat moeten inboeten maar via selectie komt dit terug goed. De inbreng van de harlekijn factor die recessief vererfd gebeurt langzaam, voor het geval het resultaat niet zou voldoen. Ik doe dit via een koppel de man is een gevlamde recessieve split 50% zwarte stam en 50% harlekijn stam x een harlekijn vrouw. Ik hoop zwarte harlekijnen te fokken en ook om hun vruchtbaarheid wat op te krikken. De E factor is al aanwezig bij de harlekijnen, zodat het al bij deze combinatie 12,5 % kans heeft om zwarte harlekijnen te fokken. Wetende dat de harlekijn stam meestal jongen krijgt als ze twee jaar zijn is het nog even wachten. Bij de zwarte stam krijgt 50% van de combinaties drie jongen het eerste jaar de andere 50% wachten tot het tweede jaar en krijgen dan twee nesten. Bij de harlekijn stam zie je ook meer combinaties die het niet doen, bij de zwarte stam licht dit percentage zeer laag. Als het gebeurd is de fokker meestal de oorzaak. Voeding, huisvesting, rust en zorg spelen ook hun rol in het slagen. Op onze weg naar gedomesticeerde dieren ontmoeten we mutatie vormen, als deze vormen zich beter kunnen aanpassen aan het leven in gevangenschap kan je dit goed noemen. We moeten natuurlijk niet gaan overdrijven, als ik in het rijk van de gedomesticeerde dieren kijk zie ik zaken die volgens mij een stap te ver zijn. Dieren die niet meer op een natuurlijke wijze voor nageslacht kunnen zorgen omdat hun lichaam mismaakt is. Dieren die zonder medicatie en verschillende vaccinaties nodig hebben om te overleven meestal in massa productie ten bate van de mens. Maar ook de dieren die om een mode gril worden verminkt, mis kweekt of slecht behandeld stemmen mij tot nadenken. Als je een dier goed behandelt, krijg je dit dubbel terug. Mensen die een goed contact hebben met dieren zullen weten wat ik hiermee bedoel.